24 lipca Izabela Czartoryska przesłała z niedalekich Puław pismo, w którym donosiła, że król przystąpił do konfederacji targowickiej[1]. Dopiero wtedy okazało się, że władca do końca ukrywał przed synowcem swoje zamiary. Wieść ta zaskoczyła i uderzyła księcia[2] do tego stopnia, że odpowiadając księżnej, użył następujących słów: „Na wszystko byłem przygotowany (…) lecz nie na podobną nikczemność (…) Jestem zgnębiony, oszołomiony. Raczej należało bić się do zgonu niż oddychać hańbą”[3]. W swoich wspomnieniach łagodniej już pisał o czynie Stanisława …

Udział księcia Józefa w wojnie w obronie Konstytucji 3 Maja doczekał się kilku artykułów i publikacji. Najczęściej były to rozdziały w biografiach, a także wątki wplecione w monografiach dotyczących wojska tego okresu oraz samej wojny 1792 roku, ale jak dotąd nikt nie pokusił się o przedstawienie relacji między księciem Józefem a królem Stanisławem Augustem w trakcie działań wojennych. Książę Józef jeszcze przed wyjazdem na wojnę starał się o uzupełnienie braków w armii, dlatego na wniosek Komisji Wojskowej przedłożył Projekt względem …